ترانس تقویت برق یا به انگلیسی “Power Transformer”، یکی از انواع ترانسفورماتورهاست که در شبکه‌های توزیع و انتقال برق به منظور تغییر ولتاژ استفاده می‌شود.
ترانس تقویت برق دستگاهی است که ولتاژ بالایی را به ولتاژ پایین‌تر یا برعکس تبدیل می‌کند بدون اینکه فرکانس آن تغییر کند.
انواع ترانس تقویت برق
ترانس تقویت برق در چندین طرح و نوع ساخته می‌شود که بستگی به نیازها و کاربردهای خاص دارد. در زیر به برخی از انواع رایج ترانس تقویت برق می‌پردازیم:
- با توجه به تعداد فاز‌ها:
– ترانس تک فاز: در شبکه‌های توزیع تک فاز، منازل و بسیاری از دستگاه‌های صنعتی استفاده می‌شود.
– ترانس سه فاز: در شبکه‌های توزیع و انتقال سه فاز برق و نیروگاه‌ها و صنایع استفاده می‌شود.
- با توجه به کاربرد:
– ترانس توزیع: در ایستگاه‌های توزیع برق و برای کاهش ولتاژ به منظور توزیع به مصرف‌کنندگان استفاده می‌شود.
– ترانس قدرت: در نیروگاه‌ها و شبکه‌های انتقال برق برای تغییر ولتاژ‌های بسیار بالا استفاده می‌شود.
- با توجه به نوع خنک کننده:
– هوایی (AN – Air Natural): خنک کننده‌ی اصلی آن هوا است و بدون نیاز به سیستم خنک کننده مکانیکی است.
– روغنی (ON – Oil Natural): با استفاده از روغن به عنوان ماده خنک کننده و انتقال دهنده حرارت.
- با توجه به نوع هسته:
– هسته مستطیلی: شکل مستطیلی دارد و به طور کلاسیک تر است.
– هسته قلاب‌دار: هسته به شکل قلاب‌هایی است که لوله‌ها را احاطه کرده‌اند.
- با توجه به مکان نصب:
– داخلی: در داخل ساختمان یا ایستگاه نصب می‌شود.
– خارجی: در فضای باز و بیرون از ساختمان یا ایستگاه نصب می‌شود.
- با توجه به وضعیت نصب:
– راکم شده: کلیه قطعات در یک جعبه یا حفاظ قرار دارند.
– ترکیبی: برخی قطعات مانند تابلوها و سوئیچ‌ها بیرون از جعبه یا حفاظ قرار دارند.
این‌ها فقط بخشی از تقسیم‌بندی های اصلی در ترانس های تقویت برق هستند و هر یک از این تقسیم بندی‌ها، دسته‌بندی ها و زیرمجموعه های خاص خود را دارند. انتخاب نوع مناسب ترانس بستگی به نیازها، بودجه، موارد فنی و محیط نصب دارد.
ساختار ترانس تقویت برق
ترانس یکی از اصولی‌ترین اجزا در سیستم‌های برقی است و ساختار آن شامل چند بخش اصلی است. در زیر به توضیح اجزای اصلی و ساختار آن می‌پردازیم:
- هسته (Core):
– هسته از ورقه‌های آهنی یا سیلیکون معمولاً با روکشی از رنگ یا روغن ساخته شده‌اند تا تلفات ناشی از ادواری بوجود آمده بین ورقه‌ها را کاهش دهند.
– هدف اصلی از هسته انتقال میدان مغناطیسی از لوله ورودی (Primary) به لوله خروجی (Secondary) است.
- لوله‌ها (Windings):
– لوله ورودی (Primary Winding): جایی است که ولتاژ اولیه وارد می‌شود. این لوله ممکن است دارای چندین لایه باشد.
– لوله خروجی (Secondary Winding): جایی است که ولتاژ تغییر یافته خروجی می‌شود. همچنین، ممکن است دارای چندین لایه باشد و بسته به نیاز، می‌تواند ولتاژ بالاتر یا پایین‌تری نسبت به ورودی داشته باشد.
- روغن و ظرف (Tank and Oil):
– بسیاری از ترانس‌ها در یک ظرف یا مخزن محافظ محلول در روغن هستند.
– روغن به عنوان عایق و همچنین خنک‌کننده عمل می‌کند. این روغن‌ها باید دارای خصوصیات خاصی باشند تا از آسیب رساندن به ترانس یا افزایش تلفات جلوگیری کنند.
- تاب:
– برخی از ترانس‌ها دارای یک یا چند تاب (Tap) هستند که امکان تغییر نسبی ولتاژ خروجی را فراهم می‌آورد.
– این تاب‌ها اغلب در ترانسهای قدرت بزرگ یا در جاهایی که نیاز به تنظیم دقیق ولتاژ وجود دارد استفاده می‌شوند.
- عایق‌ها و وسایل جانبی:
– اجزای جانبی مانند کلید‌ها، فیوزها، محافظ‌ها، اندازه‌گیرها و … نیز در ساختار یک ترانس وجود دارند و نقش مهمی در عملکرد ایمن و کارآمد آن دارند.
این‌ها فقط بخش‌های اصلی یک ترانس هستند. بسته به طراحی و کاربرد ممکن است ویژگیها و اجزای جانبی دیگری نیز وجود داشته باشد.
کاربردهای ترانس
ترانس‌ها در سیستم‌های برقی و صنایع مختلف به دلیل توانایی تغییر ولتاژ برق وارد و خروجی از خود، نقش مهمی دارند. در زیر به برخی از استفاده‌های اصلی و رایج ترانس‌ها می‌پردازیم:
- انتقال برق:
– در شبکه‌های انتقال برق، ترانس‌ها برای افزایش ولتاژ به منظور کاهش تلفات هنگام انتقال برق بر روی مسافت‌های طولانی استفاده می‌شوند. در نقاط مقصد، ترانسهای دیگری ولتاژ را کاهش می‌دهند تا به شبکه توزیع مناسب باشد.
- توزیع برق:
– در شبکه‌های توزیع برق، ترانس‌ها برای کاهش ولتاژ‌های بالا به ولتاژ‌های مناسب برای مصرف‌کنندگان مانند منازل و مشاغل استفاده می‌شوند.
- دستگاه‌های الکترونیکی:
– ترانسهای کوچک در تلویزیون‌ها، رادیو‌ها، شارژرها و دیگر دستگاه‌های الکترونیکی استفاده می‌شوند تا ولتاژ مناسبی برای قطعات الکترونیکی فراهم کنند.
- صنایع:
– در صنایع مختلف، ممکن است نیاز به ولتاژ‌های خاص و متفاوت با ولتاژ شبکه عمومی باشد. ترانس‌ها در این موارد می‌توانند ولتاژ را تغییر دهند تا نیازهای صنعتی برآورده شود.
- ایزوله کردن:
– ترانس‌هایی به نام “ترانسهای ایزوله” وجود دارند که به منظور ایجاد یک جدایی الکتریکی بین دو بخش استفاده می‌شوند. این موضوع می‌تواند برای موارد ایمنی یا مشکلات خاص الکتریکی مطلوب باشد.
- ریزگریدها و نیروگاه‌های تولید پراکنده:
– در سیستم‌های تولید برق محلی و ریزگریدها، ترانس‌ها می‌توانند نقش مهمی در انتقال و توزیع برق با کیفیت مناسب ایفا کنند.
- آزمایش و تحقیق:
– در آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، ممکن است نیاز به ولتاژ‌های خاص یا متغیر باشد. ترانس‌ها در این موارد می‌توانند به تحقیق‌کنندگان کمک کنند.
این‌ها فقط برخی از استفاده‌های رایج و اصلی ترانس‌ها در سیستم‌های برقی و صنایع مختلف هستند. ترانس‌ها به دلیل قابلیت‌های چند منظوره‌ی خود در بسیاری از برنامه‌ها و کاربردها استفاده می‌شوند.
عوامل موثر بر قیمت ترانس تقویت برق
قیمت یک ترانس تقویت برق متاثر از متغیرهای مختلفی است. برخی از عواملی که بر قیمت ترانس‌ها تاثیر می‌گذارد را برایتان بررسی میکنیم:
- ظرفیت:
– یکی از مهم‌ترین متغیرها در تعیین قیمت ترانس ظرفیت آن است. یک ترانس با ظرفیت بزرگ‌تر معمولاً گران‌تر است.
- نوع هسته:
– مواد مختلف می‌توانند به عنوان هسته‌ی ترانس استفاده شوند و هر یک از این مواد هزینه‌های خاص خود را دارد.
- نوع روغن:
– انواع مختلف روغن‌ها با هزینه‌های مختلفی در ترانسهای مختلف استفاده می‌شوند.
- تکنولوژی ساخت
– ترانسهای ساخته شده با تکنولوژی‌های جدید و پیشرفته ممکن است گران‌تر باشند.
- برند و سازنده:
– ترانسهای ساخته شده توسط شرکت‌های معتبر و معروف ممکن است به دلیل اعتماد به نام تجاری و کیفیت برتر گران‌تر باشند.
- مکان تولید و حمل و نقل:
– هزینه‌های حمل و نقل و واردات می‌تواند بر قیمت نهایی ترانس تاثیر گذار باشد.
- تقاضا و عرضه در بازار:
– عوامل اقتصادی مانند تقاضا و عرضه نیز می‌توانند بر قیمت‌ها تاثیر گذار باشند.
برای دستیابی به قیمت های به روز ترانس برق به صفحه اشاره شده در سایت مجموعه توان آرا مراجعه نمایید.
